نشان تجارت - سال‌هاست روستا‌های شهرستان هیرمند در فصل گرما با کم آبی مواجه است و مسئولان هر سال نوید روز‌های بهتر در آینده را می‌دهند، اما هیچ وقت این مشکل به صورت ریشه‌ای حل نشد. این روز‌ها دمای هوا در سیستان و بلوچستان به بالای ۵۰ درجه رسیده که به گفته سازمان هواشناسی این عدد در ۵۳ سال اخیر بی سابقه است. این گرما در کنار بی آبی زندگی را برای مردم سخت و دشوار کرده است. در نقاطی از سیستان و بلوچستان آبرسانی به صورت سقایی انجام می‌شود، اما با توجه به گرمای بالای ۵۰ درجه پاسخگوی نیاز مردم منطقه نبوده و نیست چرا که کمبود امکانات موجب شده است نوبت‌های آبرسانی طولانی و بدون نظم باشد و سیستان همچنان در تب بی آبی و خشکسالی می‌سوزد و مردمان صبور این منطقه صدایشان به جایی نمی‌رسد.
در چند روز گذشته قطعی‌های مکرر آب در شهر زاهدان سبب بروز مشکلات عدیده و نارضایتی‌ها و گلایه‌هایی از جانب مردم شده است، مشکلاتی که گویا مردم زاهدان همواره مجبور به تحمل آن هستند. فصل گرما و نیاز شدید آبی به ویژه در این استان خشک و کویری با گرمای غیر قابل تحمل و پیش از فصل تابستان ایجاب می‌کند راهکار‌های آبی مطمئن و پایدار برای برون رفت از این مشکل ارائه شود، مشکلی که امروزه به یک معضل در شهر زاهدان و سایر شهر‌های استان تبدیل شده است و نیازمند چاره اندیشی هر چه سریع‌تر مسوولان دست اندرکار است تا جایی که آیت الله مصطفی محامی امام جمعه زاهدان در خطبه‌های نمازجمعه این هفته (جمعه ۲ تیر) گفت: «از مسئولان تقاضا می‌کنم برای حل مشکلات و رسیدگی به مردم در تابستان، مشکل قطعی آب و برق، مشکلات نان، مرغ و هم چنین بحران در منطقه سیستان تلاش بیشتری داشته باشند و رفع مشکلات نقاط مختلف استان نیازمند تلاش و حرکت جهادی بیشتر است.».
به گزارش سی ان بی سی، «دانشمندان مدت هاست هشدار داده اند که تغییرات آب وهوایی خطر جنگ‌ها و بحران‌های پناهجویان را افزایش می‌دهد، زیرا کشور‌ها بر سر منابع طبیعی که برای زندگی به آن نیاز دارند می‌جنگند. رایان بول، تحلیلگر ارشد خاورمیانه و شمال آفریقا در موسسه Rane، گفت: برطرف کردن اختلافات بر سر تخصیص آب برای رودخانه هیرمند دشوار است، زیرا هیچ یک از کشور‌ها توانایی رساندن آب بیشتر به منطقه را ندارند. این منطقه در حال حاضر یک منطقه بسیار خشک است، اما مسائلی مانند تغییرات آب و هوا و کشاورزی بیش از حد آن را بدتر می‌کند. وی گفت: به نوعی، این یک محرک کلاسیک درگیری است، رقابتی برای یک منبع کمیاب که هیچ یک از طرفین نمی‌توانند بدون آن زندگی کنند. در اواسط ماه مه، یک بیانیه مطبوعاتی طالبان حمایت افغانستان را از معاهده ۱۹۷۳ اعلام کرد، اما گفت: از آنجایی که در سال‌های اخیر در افغانستان و منطقه خشکسالی رخ داده و سطح آب کاهش یافته است، ولایات کشور از خشکسالی رنج می‌برند و آب کافی وجود ندارد. در چنین شرایطی، آب خواهی مکرر ایران و اظهارات نابه جا در رسانه‌ها را مضر می‌دانیم.»
گفنتنی است به منظور بهره برداری مسالمت آمیز از آب رودخانه هیرمند قرارداد سال ۱۳۵۱ (۱۹۷۳ میلادی) امضا شد که براساس این قرارداد سهم آب ایران از رودخانه هیرمند سالانه ۸۲۰ میلیون متر مکعب است؛ مطالبه‌ای که همچنان بر زمین مانده است. موضوع حق‌آبه ایران از آب هیرمند همیشه مورد توجه مقامات کشورمان بوده است. به طوری که در ماه‌های گذشته رئیس جمهوری کشورمان موضع گیری جدی در این باره داشت و بر لزوم احقاق حقوق ایران از این رود مشترک با کشور افغانستان تاکید کرد. روز پنجشنبه -۲۸ اردیبهشت- بود که سید ابراهیم رئیسی در حاشیه افتتاح پروژه‌های صنعت آب و برق سیستان و بلوچستان به حاکمان افغانستان اخطار داد، حق‌آبه مردم سیستان و بلوچستان را بدهند. رئیس جمهور خطاب به مقامات افغانستان گفت: «اگر کارشناسان ما کمبود آب را تایید کنند حرفی نداریم وگرنه اجازه نخواهیم داد حق مردم ما تضییع شود، حرف من را جدی بگیرید تا بعداً گلایه نکنید». رها نشدن حق‌آبه هیرمند، مشکلاتی را برای مردم سیستان به وجود آورده است، این مشکلات هم به لحاظ معیشتی و سختی گذران زندگی است و هم به لحاظ زیست محیطی است. تالاب هامون نقش مهمی در ارتزاق جامعه بزرگی از صیادان و دامداران محلی ایفا می‌کرد و آبگیری فصلی این تالاب در طول سال‌های گذشته موجب اشتغال جوامع محلی سیستان شده بود. اما حالا با نرسیدن حق‌آبه به این تالاب بین المللی خشک شده است و علاوه بر بیکاری جمعیت زیادی از بومیان محلی سبب توسعه و گسترش گرد و غبار و کاهش کیفیت شرایط زندگی در منطقه شده است. تغییرات آب و هوایی و پایین آمدن سطح آب رودخانه‌ها به معنای بدتر شدن وضعیت است. کمبود آب یک مشکل بسیار پیچیده است که برای غلبه بر آن نیازمند سرمایه گذاری‌های گسترده و گران زیرساختی است که به عقیده برخی کارشناسان هر دو کشور ایران و افغانستان که با تحریم‌ها و اقتصاد‌های به شدت ضعیف دست و پنجه نرم می‌کنند و تحت فشار قابل توجهی قرار دارند، در موقعیتی برای رفع آن نیستند.
*فعال اجتماعی
